W cieniu macierzyństwa – czyli słów kilka o depresji w ciąży

Depresja szerzy się w dzisiejszym świecie coraz bardziej. Duży wpływ na to ma pęd życia, pogoń za pieniędzmi, duże wymagania w pracy, a także te, które stawiamy sami przed sobą, przewlekły stres, brak czasu na tak zwane odreagowanie. Zatracanie się w tym wszystkim, zapominanie o własnych potrzebach oraz odpoczynku, prowadzi najpierw do obniżonego nastroju, nerwowości, aż w końcu wpędza nas w depresję. Warto również wspomnieć, że szczególnie niebezpieczna jest depresja w ciąży. Jak ją rozpoznać i jak sobie z nią radzić? Odpowiadamy w poniższym artykule.

Depresja jako choroba

Depresja jest jedną z chorób psychicznych, całkowicie uleczalnych. Związana jest z przewlekłym poczuciem smutku, osamotnienia, poczuciem beznadziejności, wypaleniem zawodowym, traumatycznymi wydarzeniami, odrzuceniem społecznym oraz występowaniem innych chorób, na przykład nowotworowych, przewlekłych, choroba Hashimoto.

Depresja może również pojawić się u kobiet w ciąży, tych, które poddały się aborcji lub poroniły. Innymi przyczynami tej choroby może być długotrwałe poddawanie się przemocy, negatywna samoocena, Syndrom Sztokholmski, częste kłótnie, stawiane sobie zbyt wysokich wymagań, których nie jest się w stanie sprostać.

Co przyczynia się do powstania depresji?

Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne podaje, że istnieją czynnika ryzyka, które predysponują do zapadalności na depresję. Są to:

• Procesy biochemiczne, które zachodzą w mózgu człowieka,
• Czynniki genetyczne,
• Niska samoocena,
• Długotrwałe poddawanie się i doświadczanie przemocy.

Objawy depresji

Rozpoznanie tej choroby, wbrew pozorom jest bardzo trudne. Objawy depresji nie są bowiem jednoznaczne i występują również w wielu innych sytuacjach i chorobach. Spora ilość osób przyczyn smutku, zniechęcenia, apatii, nerwowości nie upatruje w chorobie, a w sytuacji jakiej obecnie doświadcza oraz przemęczeniu. Wiele ludzi wypiera też możliwość wystąpienia siebie tej choroby, zaprzecza jej.

Jak podaje Forum Przeciw Depresji, chorobę tą może mieć każdy, zarówno małe dziecko, nastolatek, osoba dorosła, jak i senior. Kobieta oraz Mężczyzna. Szacują oni, że na świecie na depresję choruje około 350 milionów ludzi, z tego w samej Polsce aż 1.5 miliona. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uważa jednak, że globalna zachorowalnośc jest znacznie niższa i szacuje ją na 264 miliony osób. Obie organizacje są zgodne co do tego, że częściej na depresję zapadają kobiety niż mężczyźni.

Najczęstsze objawy depresji to:

• Przewlekły smutek,
• Apatia,
• Rozdrażnienie,
• Lęki,
• Zaburzenia snu,
• Problemy z apetytem, jego brak,
• Brak koncentracji i umiejętności skupienia się,
• Izolacja społeczna,
• Problemy z komunikacją społeczną,
• Problemy z artykułowaniem własnych myśli,
• Niska samoocena,
• Poczucie beznadziejności,
• Problemy z podjęciem aktywności fizycznej, zawodowej, społecznej,
• Myśli samobójcze.

Depresja w ciąży

Bardzo niepokojącym zjawiskiem jest depresja w ciąży. Może być ona spowodowana zarówno nieleczoną wcześniejszą depresją, jak również zmianami hormonalnymi czy zmieniająca się sytuacją rodzinną kobiety, problemami z ciążą lub płodem. Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów podaje, że 14% do 23% kobiet, które spodziewają się dziecka, jest zagrożonych możliwością wystąpienia objawów depresji.

Zwracają oni też uwagę na to, że depresja w ciąży często nie jest rozpoznawana z uwagi na fakt, że jej symptomy przypisuje się zmieniającej gospodarce hormonalnej w tym czasie. Stowarzyszenie to uważa, że lekarz powinien zacząć diagnozować depresję u ciężarnych w momencie kiedy zauważy u niej, występowanie przez około dwa tygodnie, niepokoju, problemów ze snem, spadkiem zainteresowania czynnościami dnia codziennego, poczucie winy, problemy z jedzeniem,  a także występowanie myśli samobójczych.

Zwracają także uwagę na to, że nieleczona depresja u ciężarnych może stwarzać zagrożenie dla płodu i rozwijającego się dziecka. Przykładem może być złe odżywianie matki, które nie dostarcza wtedy maluchowi odpowiednich składników odżywczych, a ewentualne problemy z nałogami mogą doprowadzić na przykład do niskiej masy urodzeniowej w przypadku palenia papierosów i FAS w przypadku problemu alkoholowego. Matki borykające się z depresją po porodzie często zaniedbują opiekę nad dziećmi bądź co gorsza odrzucają je.

Jak walczyć z depresją w ciąży?

Farmakoterapia depresji u kobiet ciężarnych jest ograniczona, zatem czy leczenie jest możliwe? Jak walczyć z depresją w ciąży? Doświadczeni lekarze wprowadzają w tym okresie przede wszystkim psychoterapię, proponują spotkania w grupach wsparcia, ćwiczenia relaksacyjne, akupunkturę oraz prawidłową dietorepię.

Niestety, należy wspomnieć, że według Amerykańskiego Kolegium Położników i Ginekologów, stosowanie niektórych leków przeciwdepresyjnych jest kontrowersyjne. Dlatego jeśli to możliwe zachęcają do korzystania z powyższych terapii alternatywnych, a lekoterapię jako ostateczność. Zachęcają też kobiety do eliminowania sytuacji stresogennych, poddawania się ćwiczeniom relaksacyjnym, udziału w psychoterapii indywidualnej jak i grupowej, częstego wypoczynku, korzystania z umiarkowanej aktywności fizycznej na świeżym powietrzu oraz przyjmowania kwasów tłuszczowych omega-3. Walka z depresją w ciąży jest możliwa do wygrania. Kobieta jednak musi chcieć współpracować z lekarzem.

 

WHO- Światowa Organizacja Zdrowia działająca od 1948 roku. Jej celem jest ochrona zdrowia ludzi na świecie oraz zwalczanie epidemii chorób zakaźnych.

Amerykańskie Kolegium Położników i Ginekologów – organizacja, dba o rozwój opieki zdrowotnej kobiet ciężarnych.

Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne – największe stowarzyszenie psychiatrów i studentów psychiatrii na świecie.

Forum Przeciw Depresji- kampania prowadzona od 2007 roku przez firmę Servier Polska.

 

Wykorzystane publikacje:

• https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/depression,
• https://americanpregnancy.org/pregnancy-health/depression-during-pregnancy/.