Mimo rozwoju medycyny, niektóre choroby wieku dziecięcego są cały czas obecne we współczesnym świecie. Zalicza się do nich m.in. świnka oraz odra. Co trzeba o nich wiedzieć?
Choć w ostatnich latach medycyna zrobiła ogromne postępy, zarówno w zakresie profilaktyki różnych schorzeń, jak i ich diagnostyki oraz leczenia, to choroby wieku dziecięcego nadal są obecnie we współczesnym świecie. Oczywiście nie wszystkie choroby dziecięce są bardzo groźne – przeziębienie czy tzw. trzydniówka to schorzenia, które niekiedy nie wymagają nawet interwencji lekarza. Bardziej niebezpieczne bywają choroby zakaźne dzieci, a zwłaszcza – świnka i odra.
Świnka u dzieci
Świnka to choroba wywoływana przez wirusa świnki (paramyksowirus), który najczęściej zajmuje ślinianki, rzadziej – trzustkę lub układ nerwowy. Źródłem zakażenia jest chory człowiek. Świnka występuje coraz rzadziej ze względu na wprowadzone w Polsce szczepienia ochronne.
Świnka – objawy
Objawy świnki u dzieci mogą być bardzo różne. Bardzo często występuje gorączka sięgająca nawet 39,5°C, obrzęk okolic ślinianek przyusznych, bóle ucha, dolegliwości podczas otwierania ust i jedzenia. Niekiedy choroba wywołuje również zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które objawia się wysoką gorączką, bólami mięśni i głowy, wymiotami i światłowstrętem.
Świnka – rozpoznanie
Najczęściej lekarz rozpoznaje świnkę już na podstawie badania klinicznego oraz wywiadu z rodzicami dziecka, choć oczywiście pomocne mogą być podstawowe badania laboratoryjne – morfologia, OB, oznaczenie amylazy w krwi/moczu. Jeśli objawy sugerują zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, konieczna może być punkcja lędźwiowa.
Świnka – leczenie
Leczenie świnki jest wyłącznie objawowe – stosuje się m.in. leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Choroba ustępuje samoistnie, u dzieci z reguły nie powoduje poważnych powikłań. Jej przebycie daje odporność na resztę życia.
Odra u dzieci
Odra jest chorobą wirusową, wywoływaną przez wirusa odry. Wnika on do nabłonka spojówek i górnych dróg oddechowych, namnaża się w węzłach chłonnych i przenika do krwi. Jedynym rezerwuarem wirusa odry są ludzie – zarazić można się drogą kropelkową lub przez kontakt np. z wydzieliną z dróg nosowych. W Polsce obowiązkowe jest szczepienie przeciw odrze.
Odra – objawy
Przebieg odry jest w większości przypadków bardzo podobny – najpierw pojawia się wysoka gorączka (nawet do 40°C), suchy kaszel, nieżyt nosa i zapalenie spojówek. Później u chorego obserwowana jest wysypka – odra cechuje się zmianami występującymi najpierw na błonie śluzowej policzka (tzw. plamki Koplika), a później obejmującymi stopniowo głowę, tułów i kończyny, zlewając się ze sobą (tzw. osutka).
Odra – przebieg
W przebiegu odry gorączka może utrzymywać się do 7 dni, kaszel – nawet do 14 dni. Z kolei zmiany skórne mają postać plamek w kolorze od czerwonego do fioletowego i średnicy do 1 cm, pojawiają się stopniowo przez 2-4 dni i zanikają po upływie 3-7 dni, czemu towarzyszy lekkie złuszczanie naskórka.
Odra – diagnostyka i leczenie
Odra u dzieci zazwyczaj jest rozpoznawana już na podstawie objawów klinicznych, choć diagnoza wymaga potwierdzenia badaniami serologicznymi (podejrzenie zachorowania zgłasza się do sanepidu). Leczenie jest objawowe – stosuje się leki przeciwgorączkowe i łagodzące kaszel, chory musi odpoczywać, dużo pić i zdrowo się odżywiać.
Powikłania odry
Niestety, odra może w poważny sposób wpłynąć na zdrowie dzieci, zwłaszcza z osłabioną odpornością. Powikłania odry obejmują m.in. zapalenie ucha środkowego, zapalenie płuc, mózgu i mięśnia sercowego, ślepotę, wtórne zakażenia bakteryjne, a nawet zgon.